کارل مارکس، شاعر رمانتیک
نوشتۀ: فرید وهابی
اگر چه کارل مارکس بعدها "ضد رمانتیک" شد و اتکا به واقعیت محض را اصل قرار داد، اما تردیدی نیست که نثر و سبک نگارش او در آثار معروف تاریخی و اجتماعی‌اش، گهگاه شور و هیجان شیوۀ سال‌های جوانی را به یاد می‌آورد. مقدمه‌نویس کتاب اشعار مارکس نخستین جملۀ مانیفست حزب کمونیست (شبحى در اروپا در گشت و گذار است) را به عنوان نمونه‌ای روشن از استعارات رمانتیک آلمانی ذکر می‌کند.
سەرلەبەری مێژووی ئاڵمان و ژاپۆن
ریچارد براتیگان
لەئینگلیزیەوە: عەتا میرەکی
حەفتەی یەکەم و دووەم کە لەو مۆتێلەدا بووین زۆر ئازاردەر بوو. دەنگی ناڵەیان دەبووە هۆی بێزاری، بەڵام دوایی لەگەڵی راهاتم وەکوو هەر دەنگێکی تر: نەغمەی باڵندەیەک لەسەر دارێک یان فیکەی بانگهێشت بۆ خواردنی نەهار یان دەنگی رادیۆ یان دەنگی تێپەڕینی لۆرییەک یان دەنگی ئینسان یان کاتی بۆ خواردنی شام بانگت دەکەن، یان هەر دەنگێکی تر.
دیژاڤو
فەڕۆخ نێعمەتپوور
بەڵام کاتێک بە دەریا گەیشت، ئەو دەریایەی یەکەم جار بوو لە ژیانیدا راستەوخۆ دەیدیت، دڵی راچڵەکا. دەریا تاساندی، وڕی کرد، لە خۆی پێچا، نیگاکانی خوارد، لە گەڵ خۆی رایژەند و بردی،... دوور دوور. لە بەر خۆیەوە گوتی دیسان دووپات بووەوە! ئەم دیمەنەی لەوە پێش بینیبوو. دانیشتە سەر چۆک. ئەم دیژاڤویە لە گەڵ ئەوانەی تر جیاواز بوو،... یەکجار. شتێکی تەم و مژاوی تیا بوو، شتێک کە بە جوانی نەدەخوێندرایەوە.
شانازى بەخۆکردن و چەنەبازى
محەمەد نەبی
ئەو شانازیبەخۆکردنە جەنگە دژى نەقس و ناتەواوییەکان. مرۆڤ بۆ ئەوەى نەقسى خۆى بشارێتەوە، دێت لە رێى زمان و لە ئاستى سیمبوولەوە هەوڵى پڕکردنەوەیان دەدات و ئەمەش جۆرێک لە خۆخەڵەتاندنە، لێرەدا مەبەستم لەو جۆرى شانازیبەخۆکردنەیە کە زیاتر چەنەبازیی و زۆربڵێیکردنە دەربارەى شتێک، کە لە حەقیقەتدا بوونى نییە یان بەم شێوەیە نییە، کە کەسى شانازیکەر هەوڵى دەرخستنى دەدات.
لە بارەی شیعری ئیسمائیل بەرزنجی
سەدیق سەعید رواندزی
ئەو شیعرەى بەرزنجى، دەکرێ وەک بیۆگرافیاى ژیانی مرۆڤ بیبینین، هەرلەسەرەتاى سادەو ساکاری ژیان و داپۆشینى عەورەت بە گەڵا، تا قۆناغە ژیاریی و پێشکەوتوەکان و دواجاریش بە عەبەسی بوونى ژیان، لە ژێر زەبری گۆڕانکاریەکان. واتە نووسینەوەى ئەزموونى ژیانى مرۆڤێک و شاعیرێکە، لە چوارچێوەى ئەو زەمەن و شوێنەى تیایدا ژیاوە.
کۆڵانێک پڕ لە خەیاڵ
فەڕۆخ نێعمەتپوور
بە ناو چاوێکی گرژەوە، بە بێ هیچ زانیارییەکی ئەوتۆ لە سەر رابردووی کچەکان، بیری لە داهاتوو دەکردەوە. کە لە چەمەکە پەڕینەوە، لە دڵەوە و بە چاوە خەمینەکانی سەیری ئاوە روونەکەی کرد و لە نادیارێک پاڕایەوە کە بە راستی ئەم ئاوە سنووری نێوان رابردوو و داهاتوو بێت. بۆ هەمیشە. لە دەروونەوە بەم بیرەی خۆی خەنی بوو، چونکە پێی وابوو بیرەکان بە بێ هو نایەن.
کۆمیدیاى رۆمانى "کاندید"
بەنگین پیرۆت نوورى
هەروەک مارتن بە ڕەشبینیەوە کە قسە بۆ کاندید دەکات دەڵێ:"بیر لەم گۆى زەویە دەکەمەوە، بیر لە خوا ئەکەمەوە کە جێى هێشتوە بۆ چەند کەسێکى خەراپەکار." لەلایەکى تر، دەسەڵات دەبێتە چوارچێوەیەک بۆ زیندانى کردنى خودى مرۆڤ، با ئەو مرۆڤە لە لوتکەى دەسەڵاتیشدا بێت، تۆ مادام لە دەسەڵات دایت ماناى ئەوە نیە دەسەڵاتدارى، بەڵکو ماناى وایە تۆ دیلى دەستى دەسەڵاتى.
فریاى زمانى خۆت بکەوە!
سەدیق سەعید رواندزی
بێگومان، بە هۆی نەبوونى زمانێکى ستانداری یەکگرتووى کوردی، لە نووسین و خوێنەوەدا لە نێوەندى ڕۆشنبیری کوردی، جۆرێک لە شێوازى جیاجیاى نووسین لە لایەن ڕۆشنبیران و نووسەران و بە شێکى دەزگاکانى ڕٍاگەیاندن، پەیڕەو دەکرێت. بەڕادەیەک کە تەنانەت زۆر جار لە تەنها بڵاوکراوەیەکدا، ڕێنووسی چەندین وشە، بە جۆرەها شێوە دەنووسرێت.
ذهن‌ورزی
کامبیز توانا
اما توجه به ذهن، باعث بروز حالاتی در ذهن می‌شود که بسیار مشابه چیزهایی است که در مرکز سنتی ادیان قرار دارد. مانند حس ارضای ذهنی شدید، پرواز روح، خلسه، حس مثبت شدید به روابط اجتماعی، عشق خالص و بدون پیش‌شرط، صبر و اشتیاق. ذهن‌ورزی، ورودی به چنین دنیایی است بدون این که نیازی باشد از دیدگاه هرگونه حکمت یا عقیده فرقه‌ای یا دسته‌ای به آن وارد شد.
سەرێک لە بیابان
فەڕۆخ نێعمەتپوور
تا چاو هەتەری دەکرد، جەستە لەت و پەتەکان و چەکە شکاوەکان و ئەو جێ هەنگاوانەبوون کە بە هەر چواردەوردا لە دوورەکاندا ون دەبوون. پێکەنینیێکی تەڵخ دەیگرێ. باشە ئەو چۆن دەتوانێ جێ هەنگاوە ئاشناکان بدۆزێتەوە؟ کامە لەمانە هی ئەوانن،... هی هاوڕێکان؟ کامە هی دوژمنان؟ جێ پۆستاڵەکان هیچ جیاوازییەکیان لە نێواندا نەبوو.
صفحه256 از271
