سەباح ڕەنجدەر
نووسین ژینگەیەکی جوان و ئارامە بۆ ژیان و ئەشق، ئەشقیش باشترین بارودۆخی مرۆڤە بۆ نووسین. ئەشق سەرچاوەی بوونی دەروونییە. بەملا و ئەولا نایەتەدی، بەڵکو دەبێت شاعیر لەم دۆخی بوونی دەروونییەدا بژێت و بتوێتەوە و خۆی دابڕێژێتەوە و ببێتەوە دڵۆپە و بێتەوە ناو سەرچاوەی خوداناسین و خۆناسین و دەروونڕۆشنییەوە.
لە سویدییەوە: رەسوڵ سەفەریانی
ئەم جۆرە ئەزمونانە کە بە مەبەستگەلی تایبەت بە بڕێک مەرج و شەرتەوە بەڕێوە دەچێت و دەیانەوێت بزانن کە مناڵ چی هەڵدەبژێرێت و چەندە سەیری شتەکان دەکات، پیشانی داوە کە بڕێک لە نۆرمە ئەخلاقی کۆمەڵایەتییەکان زگماگین و لەگەڵ لەدایکبوونی مرۆڤدایە و نەبەستراونەتەوە بە تەئسیراتی کلتوریەوە.
لە سویدییەوە: رەسوڵ سەفەریانی
جیا لە گەرموگوڕی و هوشیاری و چاودێری چاوەڕوانکراو، زمان و چۆنیەتی و چەندایەتی زمان فاکتورێکی گرینگ و مانادارە لە گەشەی مناڵدا. مێشکی مناڵ مەکینەیێکی فێربوونە، ئەم مەکینە پێویستی بە بڕێک هاندەر و جۆشخەرە، بۆ ئەوەی کاری فێربوون بە شێوەی کاریگەر ئەنجام بدات.
لە سویدییەوە: رەسول سەفەریانی
مناڵانی تازەلەدایکبوو، دەتوانن ئەو شکڵانەی وا گەورەکان بە دەموچاو دەریدێنن، لاسایی بکەنەوە. ئەمە دەیسەلمێنێت مناڵ بە شێوەی غەریزی هەر لەسەرەتاوە بەئاگان لە جەستەیان. ئەوان هەر خێرا حەزپیشاندەدەن بەرانبەر ئەو حەرەکەتانەی مرۆڤەکانی تر ئەنجامی دەدەن.
لە سویدییەوە: رەسوڵ سەفەریانی
هاوبەشکردنی کەسێکی تر لە حەز و سەرنجەکاندا هەنگاوێکی گرینگی گەشە و پێشکەوتنە. ئەمە نیشانەیێکی ئاشکرایە و پێمان دەڵێت کە مناڵ لە وەزعیەتی دەروونی مرۆڤەکانی تر بە ئاگایە. باسکردن لە حەزەکان و راکێشانی سەرنجەکان بەرەو لای شتەکانی جێگەی حەزمان، جۆرێک لە پەیوەندی سازکردن وئەزموونکردنە لەگەڵ یەکترە.
لە سویدییەوە: رەسوڵ سەفەریانی
هەر وەک پێشتریش باسمانکرد تەنیا پەرستاری (مراقبت) باش لە لایەن دایبابی (والدین) بایولۆژیکییەوە بەس نییە کە بتوانێت کاریگەر بێت، بەڵکو باشبوونی ژینگەگەلی وەک باخچەی مناڵان و مەدرەسە و ژینگەکانی تریش کە پەیوەندییان بە راهێنانی مناڵەوە هەیە، دەوریان هەیە.
لە سویدییەوە: رەسوڵ سەفەریانی
کاتێک جۆری پەیوەستی و رابتەکە نادڵنیا بێت، ئەوا وردە وردە جۆرێکی تر لە مودێلی دەروونی، واتە ئولگوی دروستکردنی پەیوەندی لە خودی مناڵەکەدا گەشەدەکات. لە ئەدەبیات دا دوو جۆری دەرەکی لە نائەمنی پەیوەستی دیاری کراوە. مناڵی ساوای نێو نائەمنی و دوودڵی خۆی بەدەم چارەنوس و قەدەرەوە دەبینێت.
لە سویدییەوە: رەسوڵ سەفەریانی
هۆی ئەوەی کە یەکەم ساڵەکانی ژیان زۆر گرینگن ئەوەیە کە لە ئەساس و بنەڕەتدا مێشک مەکینەیێکی فێربوونە. خانەکانی مێشک هەر لە پێش لەدایکبوونیش ئامادەن. ئەم خانانە "سلول" توانایێکی تایبەتیان پێ بەخشراوە یان باشترە بڵێین کە جۆرە شێوازێک لە "کار لەسەر زانیاری" یان تێدا دروستکراوە، ئەمە شتێکە کە لێکۆڵەران توانیویانە بیسەلمێنن.
د. عەبدوڵڵا رەحمان
خود گێڕانه‌وه مێژوویه‌كی كۆنی هه‌یه. له مێژوودا گه‌لێك ده‌ق هه‌بووه كه ژیاننامه‌ی خودیان وه‌كو بنچینه وه‌رگرتووه‌و تێیدا كه‌سێك له‌باره‌ی ژیانی خۆیه‌وه دواوه و ئه‌زموون و بیركردنه‌وه‌كانی خستۆته‌ڕوو. به‌درێژایی مێژووش نووسه‌رو شاعیران په‌نایان بۆ خودنووسینه‌وه و خود گێڕانه‌وه بردووه، به‌هۆی ئه‌م حاڵه‌ته‌شه‌وه گه‌لێك شێوه‌ی جیاواز بۆ خود نووسینه‌وه‌و گێڕانه‌وه‌ی ئه‌زموون و ڕامان و بیركردنه‌وه‌كانی نووسه‌ران هاتۆته‌كایه‌وه.
د. سامان عزه‌دین سه‌عدوون
دەقی كراوە وەك چەمكێكی رەخنەیی دوای بونیادگەری هاتۆتە ناو بواری رەخنەی ئەدەبییەوە. ئەم تیۆرە نوێیەی رەخنە كە بۆ خۆی دەستنیشانكردنی جۆرێكی نوێی خوێندنەوەی دەقی ئەدەبییە، پەیوەندی بە هەموو چەشن و ژانرە ئەدەبییەكانەوە هەیە.
سۆران محەمەد
رەنگە لەبەر ئەمەش بێت داهێنان و هەوڵی داهێنەرانە لای ئەو بەشە یان مردووە یان بە مردوویی لەدایك دەبێت. جا ئایا هۆکەی کەمی و هەژاریی پاشخانی ڕۆشنبیریی بێت، یان کەمئەزموونی و نەبوونی جورئەتی پێویست بۆ شکاندنی ئەو قاڵبە نۆستالیژیانە.
بەکر روانسەری
بەڵام هەموو ئەمانە ساردی نەکردوونەتەوە لە جەنگە حەقیقییەکان، جەنگی دیکتاتۆرو ستەم، بەڵام ئەوە خوێنەران و نووسەرانن کە بە هۆیەك لە هۆیەکان هەتا ئێستا خۆیان نەداوە لە شیکردنەوەو لێدوان لە هەڵوێستە سیاسییەکانی شاعیر وەکو تاکێکی وشیاری ناو کۆمەڵگایەکی ستەمدیدە.
سۆران محەمەد
لە بەرەنجامدا دەگەینە ئەو ڕاستییەی کە شیعر ناتوانیت بە تاکە باڵێك بفڕێت، بەڵکو تێکەڵەیەکی ناوازەیەو وەك ئەوەی بە هەست دەیناسینەوە، هەرواش بە خەیاڵ و هزر لەگەڵی دەژین و درکی پێدەکەین وچێژو سوودی لێوەردەگرین.