چەمکی دادپەروەری لە نێوان کەلتوری ئیسلام و مارکسیزم دا
هاوڕێ نەهرۆ
مەبەستمان لەم گوتارە تیشک بخەینە سەر عیدالەتی عومەر و دادپەروەری مارکسیزم وەک لەسەرەتا دا گوتم ئاراستەی دادپەروەری لای ئیمام عومەر ئاراستەیەکە لەدەرەوەوە بۆ ناوەوە بەشێوەیەکی تر بڵێن خۆی کردۆتە نموونەو ئەلگوو کەچی لای مارکس و مارکسیزم ئیش کردنە بە ئاراستەیەک لە ناوەوەیە بۆ دەرەوە، مارکس پەردە لەسەر سیستەمی کاپیتاڵیزم هەڵماڵی، مارکس یاساکانی ئابوری بازار خستە روو وەک داخوازی و خستنە روو (عرض و طلب).
چیرۆک له (نیكۆلای خایتۆڤ)ـه‌وه
و: نه‌ژاد عزیز سورمێ
كەواتە هەر گورگی گۆرینە، هەرگیز لەو باوەڕەدا نەبووم، كەچی ئەوەی بیرم لێ نە دەكردەوە و بەخەیاڵم دا نەدەهات بە چاو بینم. كاتیرین تاكو خواردی، خواردی، ئینجا كشایەوە بواری گورگیش بدا دەست پێ بكاتەوە، گورگ دەخوا و كاتیرینیش تێیەوەڕاماوە و دەم ئەتەقێنێ! هەموو شتێك ڕوون و ئاشكرایە، كاكەلەبرالەی خۆیان كردووە! ئەو جار تێگەیشتم كاتیرین چ دەكا، بەڵام ناتوانم بە تەنێی حوكم بەسەردا بدەم، چونكە مام باچۆلا ئەو لەعنەتییەی خۆش دەوێ و بە تەمایە بەری بۆ باوێ.
نامەیەکى كراوه بۆ هاوڕێیەکی شاعیرم
ناڵە حەسەن
هەروەها شیعر لەتوانایدا هەیە، بارگاوی بێت بە خەیاڵی زانستی و فەلسەفی و لەنێو مەعریفەیەکی فرەڕەهەند ئیش بکات، دواجار پرسیاری زانستیی و فەلسەفیش بورووژێنێ، بۆیە دڵخۆش بووم بە خوێندنەوەی ئەم دەقە بۆ من وەک ئەوە وابوو بە قەڵەمی جوانیی نووسرابێتەوە، ئیتر هاوڕێی شیعرییم، دووبارە هیوای خۆشبەختی و بەختەوەرییت بۆ دەخوازم، بە ئومێدم لەنێو ڕووبەری شیعر و ڕووبەری داهێنان، قەڵەمەکەت هەر بە بڕشت بێ و سڵاو لە شیعری باڵا.
ئاوڕێکی خێرا لە چیرۆکی کۆترەکان
خەبات رەسوڵی
لەم چیرۆکەدا ناوی ئاژەڵەکان وەک کۆتر، پشیلە و واشە سێمبولی لایەنە جۆراوجۆرەکانن، بۆ نموونە واشە هێزێکە کە کەس لە قووڵایی ئاسمانیش دەستی پێی ڕاناگات و، چی بوێت دەیکات. پشیلە هێزێکی بچووکە کە دەستی خۆی دەوەشێنێت و، بەشی خۆی دەپچڕێت و دەڕوات، بەڵام دەستت پێی ڕادەگات و دەتوانی پێشی پێ بگری و شەڕ کردن لە گەڵی زەحمەتە بەڵام مەحاڵ نییە. کۆتر هێمای لاوازی و دەستەوەستانییە. کۆترباز پارێزەرە هەرچەند زۆریش سەرکەوتوو نییە.
لە بەرزەخدا
فەڕۆخ نێعمەتپوور
بێگومان ژیان خۆی لەخۆیدا، بە بێ وردبوونەوە و رۆچوون لە دیاردە وردەکاندا، جوانی و شکۆیەکی مەزنە. ژیان ئەوەندە دێنێ کە بۆی ببینە شاعیر و لەپێناویدا بژین. مرۆڤی ئەم سەردەمە پێویستیی بە رۆحێکی دادائیستی و ریلکەییە. دادائیستی بۆ رەدی هەموو ئەو شتانەی وا ئەم جۆرە سەردەمەیان خوڵقاندووە و، ریلکەیی بۆ ئەوەیکە لەناو ئەم شتانەیش دا ئەو جوانی و شکۆ شاردراوەیەیش ببینین وا پێویستمانە بۆ بەردەوامی.
یادەوەرییەکانی شاعیرێکی نوێخواز
ناڵە حەسەن
هەر کەسێک ڕۆمانی (خانەقای میرزا)ی میران ئەبراهام بخوێنێتەوە و لەنێو گێڕانەوەی یادەوەریەکاندا، بە شێوەیەکی ڕۆشن جەلالی میرزا کەریم لە سێ وێستگەدا دەبینێت، جەلالی میرزا کەریم وەک شاعیرێکی نوێخواز، وەک ئاکتیڤێستێکی سیاسی و کەسایەتییەکی چەپ و سۆشیالیست، وەک میدیاکارێک و ڕۆژنامەنووسێک. جەلالی میرزا کەریم لە ساڵی ١٩٣٥ لە خێزانێکی دیار و خوێندەواری شاری سلێمانی لە دایک دەبێت، باوکی و براکانی بەتایبەت غەفووری برای لە کەسە دیارەکانی ئەو شارەن و وەک کەسانی چەپ و لایەنگر لە خەڵکی هەژار و بەشمەینەت و کرێکاران و کاسبکاران هاوکات، ئەندامی حیزبی شیوعی عێڕاقین.
سەرهـەڵـدانی ئـەدەبی منـداڵان لە ئەمـریـکا
رەزا شوان
یەکـێک لە تایبەتمەنـدییەکانی ئەدەبی نـوێی منـداڵان لە ئەمـریکادا، ئەوەیە کە جـەخـت لەسەر ئـازادی و رێزگرتنی مـرۆڤ و سەربەخـۆیی و هـانی پشتبەخۆبەستین دەکاتەوە. جیـاوازیی لەوەشـدا هـەیە، کە گـرنگی بە سـروشـت و بە داهـێـنان و ئافـرانـدن دەدات. بۆ دەرچـوون لەو شێوە و رێبـازە کلاسیکـییە باو و چەقبەستووانە و بۆ دروستکردنی کۆمیـدی. ئەم شێوازە نوێـیانە، رەنگـدانەوەیان لە ئەدەبی منـداڵان و مێرمندان هەبوو.
گیرودەیی و گەمەی یادەوەریی
هاوڕێ نەهرۆ
لە کوردستانی باشور چ رێکخراوی کۆمەڵەی ڕەنجدەران یان حزبی شیوعی پشتیان بە فەلسەفەی مارکسی دەبەست وەک فەلسەفەیەکی رەق و تەق، بێ باوەر بە هەر ئایدیایەکی غەیبی، میتافیزیکی، خودایی بەشێوەی میتافوری، کەچی نووسەری ئەمریکی (مارک توین) لە سەدەی نوزدەهەم ١٨٨٥ باسی لایەنی میتافیزیکی دەکا لە کایەی یادەوەریی، مارک توین ناوی لێناوە (تەلگرافی زەینی) باسی تەلەپاتی نێوان دوو یادەوەریی دەکا کە بەشێوەیەک یەکتر کونتروڵ و ئاراستە دەکەن.
صفحه1 از420
