هاوڕێ نەهرۆ
لە بەڵگەنامە جیهانییەکان هاتووە، هەموو دەسەڵاتێکی سیاسی دەبێ پانتایی و پەراوێزی دیموکراسی و ئازادیی دەربڕینی هەبێ، دەسەڵاتی سیاسی بە بێ دیموکراسی و مافی مرۆڤ و ئازادیی دەربڕین، دەسەڵاتێکی بۆگەن و سەرکوتکەر و تۆتالیتاریی و دیکتاتۆرە، دەسەڵاتی سیاسی فەرمانڕەوا هیچ کاتێک هەقیقەتی رەهای لا نییە، لە ئاکامی هەر سێ دەسەڵاتەکە، پەرلەمان و حکومەت و دادگا پێشیلکاریی دێتەکایەوە، بۆ نەهێشتنی ئەو پێشیلکارییانە و داکۆکییکردن لە مافی هاوڵاتیان پێویستمان بە کەسانی ئازادییخواز و رێکخراوی سەربەخۆ هەیە، وەک ئاشکرایە رێکخراوی ئازادیی دەربڕین ئامرازێکی گرنگە لەو پێداویستیانە کە کۆمەڵگای کوردستان پێویستی پێیەتی لەسەر ئاستی کوردستانی باشوور و پارچەکانی دیکە.
دەمکوتکردن و لەنێوبردنی ئازادیخوازان ئەرشیفی رێکخراوی ''ئازادیی دەربڕین''ە.
هاوڕێ نەهرۆ
رێکخراوی ئازادیی دەربڕین پێکهاتوە لە کۆمەڵێک ژن و پیاوی چالاکوان و رۆشنبیری کورد لە نێوخۆی کوردستان و وڵاتانی رۆژئاوا، تا ئێستا سێ کۆنفرانسیان بەستووە، داکۆکیی لە پێشیلکارییەکانی سەر رێی ئازادیی دەربڕین دەکەن، رێکخراوەکەمان درێژپێدەری رێرەوی شەهیدان و قوربانیانی ئازادیی دەربڕینە بە درێژایی مێژوو لە پانتایی کوردستان بە گشتیی و کوردستانی باشوور بە تایبەتیی.
لە سەردەمی رژیمی بەعس لە کوردستانی باشوور لەبەر هەڵویست نواندن و ئاخافتنی ئاشکرای سیاسی سەبارەت بە مافەکانی گەلی کورد، چەندین نووسەر و چالاکوان تیرۆر و شەهید کران، نموونەی زیندووی ئەوانە دڵشاد مەریوانی لە شاری سولەیمانی شەهید کرا لەبەرئەوەی پێشنیاری ئەوەی کردبوو کە زمانی کوردی بە لاتینی بنووسرێ، وێڕای ئەوەش بەرهەمە وێژەییەکانی گیانی بەرگریی تێدا زاڵ بوو، پێش ئەویش ساڵی ١٩٨٥ لە شاری هەولێر عەبدولخالق مەعروف تیرۆر کرا، لەبەرئەوەی پەرتووکێکی بە نێوی (ئادەمیزاد لە کۆمەڵی کوردەواری دا). دیارە ئەگەر ئازادیی وەک چەمکێکی رووت وەربگرین، شەهیدانی بزووتنەوەی رزگارییخوازی کوردستان لە هەر چوار پارچەکە، لە رستییدا شەهیدانی ئازادیی دەربڕینن.
میللەتی کورد بە درێژایی مێژوو لەبەر زەبروزەنگ نەیتوانیوە بە زوڵاڵیی دەنگی خۆی بەرزکاتەوە، لە ژێر سایەی رژیمە یەک لە دوای یەکەکانی ئێراق و ناوچەکە، ژن و پیاوی کورد نەیانتوانیوە باسی مافەکانیان بکەن، نەیانتوانیوە بە زەقیی باسی دابەشبوونی وڵاتەکەیان بکەن، وەک نووسەران و شاعیران لە بەرهەمەکانیاندا نەیاتوانیوە باسی گیانی بەرەنگاریی بکەن، ئەو نووسەرانەی کە وێراون ئاکام باجەکەیان داوە یان شەهید بوون یان لە سێدارە دران. لە ئاداری ساڵی ١٩٩١ کە کوردستانی باشوور لە ژێر دەستی دەسەڵاتی رژێمی بەعسی فاشی رزگار کرا، بۆ تاوێک میللەتی کورد لەو پارچەیە وچانی دا و کەمێک هەناسەی ئاسوودەیی هەڵکێشا بەڵام زۆری نەبرد، ئازادیی دەربڕین، ئازادیی وشە، ئازادیی ویژدان کەوتنە بەر هەڕەشە و چەندین قوربانی لێکەوتەوە لەوانە شەهید سۆرانی مامەحەمە وەک رۆژنامەنووسێکی چالاک تیرور کرا، کاوە گەرمیانی لەبەر پەردە هەڵماڵین لەسەر گەندەڵی بەرپرسەکان، بە رۆژی رووناک لە نێوی ماڵی خۆی شەهید کرا، سەردەشت عوسمان لەبەر نووسینی فانتازیایەکی وێژەیی و بابەتگەلێکی رەخنەیی لە دەسەڵات بە دڕندانەترین شێوە شەهید کرا، هەروا لە بادینانیش چەندین رۆژنامەنووس و چالاکوان کەوتنە بەر هێرش و پەلاماردان و زیندانییکردن هەندێکیشیان تیرۆرکران لەبەرئەوەی رەخنەیان لە دەسەڵاتی سیاسی گرتبوو. ئێمە وەک نوێنەرانی ئەم رێکخراوە، دەستی رێز بە سینگەوە دەگرین بۆ ئەو کەس و رێکخراوانەی پێش ئێمە داکۆکیان لە ئازادیی دەربڕین کردوە، ئازادیی دەربڕین پڕۆسەیەکی زیندووی مێژوویی هەمەلایەنە، هەر کەس لە ئێمە دەتوانی شان بداتە بەر ئەرکی داکۆکییکردن لە ئازادیی دەربڕین.
لە بەڵگەنامە جیهانییەکان هاتووە، هەموو دەسەڵاتێکی سیاسی دەبێ پانتایی و پەراوێزی دیموکراسی و ئازادیی دەربڕینی هەبێ، دەسەڵاتی سیاسی بە بێ دیموکراسی و مافی مرۆڤ و ئازادیی دەربڕین، دەسەڵاتێکی بۆگەن و سەرکوتکەر و تۆتالیتاریی و دیکتاتۆرە، دەسەڵاتی سیاسی فەرمانڕەوا هیچ کاتێک هەقیقەتی رەهای لا نییە، لە ئاکامی هەر سێ دەسەڵاتەکە، پەرلەمان و حکومەت و دادگا پێشیلکاریی دێتەکایەوە، بۆ نەهێشتنی ئەو پێشیلکارییانە و داکۆکییکردن لە مافی هاوڵاتیان پێویستمان بە کەسانی ئازادییخواز و رێکخراوی سەربەخۆ هەیە، وەک ئاشکرایە رێکخراوی ئازادیی دەربڕین ئامرازێکی گرنگە لەو پێداویستیانە کە کۆمەڵگای کوردستان پێویستی پێیەتی لەسەر ئاستی کوردستانی باشوور و پارچەکانی دیکە.
